1 Eylül 2008 Pazartesi

Komedya (Komedi, Güldürü)

Olayların, insanların, durumların gülünç yanları­nı ortaya koyan komedya, insanları güldürürken düşündürmeyi hedefler. Edebiyatta toplumsal bozukluklar, kişisel zaaflar komedi yoluyla ortaya konur.

Komedya kelimesini Comos +Oidia kelimeleri meydana getirmiştir. Comos; halk, cümbüş vs.anlamına, Oidia ise ezgi anlamına gelir. Olayların ve insanların komik yanlarını ortaya koyan oyun türüne komedya denir. Bu tür de, tragedya gibi, şarap tanrısı Dionysos adına yapılan törenlerden doğmuştur. İnsanların bir takım olaylar karşısında verdiği bazı tepkilerin ve duyguların tarihsel süreç içinde güncel yaşama yansıması komedyanın kaynağıdır.

Aristophanes (MÖ. 445 - 385) Eski Yunan Edebiyatı

Terentıus (MO. 195 - 159) , Moliere (1622 - 1676) Fransız Edebiyatı

Menandros (MÖ. 342 - 292) Plautus(MÖ 254-1&4) Latin Edebiyatı

Gogol (1809 -1852) Rus Edebiyatı

Ben Johnson (1573 -1637) İngiliz Edebiyatı

Komedyanın (Komedinin) Özellikleri

Komedyanın özellikleri şunlardır:
1. Konular günlük yaşamdan seçilir.
2. Komedya‘da kahramanlar genellikle halktan kişilerdir.
3. Olaylar çirkin ya da acılı olsa da sahnede se­yirciye gösterilir.
4. Anlatımda soyluluk aranmaz. Sahnede kaba saba sözlere de yer verilebilir.
5. Trajediler gibi kora ve diyolog bölümlerinden oluşur.
6. Üç birlik kuralına uyulur.
7. Şiir biçiminde yazılır.
8. Komedinin karakter komedisi, töre komedisi ve entrika komedisi olmak üzere üç türü vardır.

Komedya Türleri (Komedi Çeşitleri)

A) Karakter Komedyası:

İnsanların karakterlerinin ve kişiliklerinin aksak ve gülünç taraflarını gösteren komedi çeşitidir. Bu tür komedyanın en tanınmış örnekleri şunlardır:

Tartuffe (Moliere), Cimri, Venedik Taciri (Shakespeare)

B) Töre Komedyası:

İnsanların gülünç ve aksak yanlarını, gelenek-göreneklerin ve törelerin bozuk taraflarını anlatan komedya türlerindendir. Aşağıda verilen eserler bu türün en önemli örenkleridir:

Şair Evlenmesi (Şinasi), Gülünç Kibarlar (Moliere), Eşek Arıları (Aristophanes), Müfettiş (Gogol)

c) Entrika Komedyası:

Günlük yaşamda yaşanan olayları merak uyandıracak ve insanları şaşırtacak biçimde anlatan tiyatro çeşitidir. Entrika komedisine şu örnekler verilebilir:

Yanlışlıklar Komedyası (Shakespeare), capin’in Dolapları (Moliere)