17 Mayıs 2009 Pazar

RÖPORTAJ ve ÖZELLİKLERİ

1) Konusu bir soruşturma, araştırma olan gazete veya dergi yazısı.

2) Radyo ve TV habercisinin araştırma ve soruşturma sonucunda hazırlamış olduğu program, mülakat.

Röportajın özellikleri:

ü Genellikle gazete ve dergilerde yayımlanan yazı türüdür.

ü 20.yüzyılda gazete ve gazete çevresinde gelişmiştir.

ü Röportajda gözlem ve araştırma önemlidir. Röportajcı bunu yaparken ilgililerin bilgisine de başvurur.

ü Röportajcının amacı, konuyu çarpıtmadan belgesel olarak okuyucuya sunmak, okuyucuyu konun içinde yaşatmak, kamuoyunu aydınlatmaktır.

ü Röportaj, tek bir yazı olabileceği gibi, aynı konuda dizi yazı da olabilir.

ü Yazılan olaylar bizzat yaşanmış olmalıdır.

ü Kısa cümlelerle metin hareketli hale getirilmelidir.

ü Röportaj metinlerinde öyküleyici, betimleyici, öğretici ve açıklayıcı anlatım türleri kullanılabilir.

ü Röportaj metinlerinde dil, ağırlıklı olarak göndergesel işlevde kullanılır.

ü Konu ile ilgili fotoğraf, belge ve filmlere yer verilir.

ü Röportaj yazarı, kendi görüş ve düşüncelerini de katar.

ü Belli bir plana göre yazar.

Konularına Göre Röportajlar:

1)Bir Yeri Konu Alan Röportajlar: Röportaj yapılan yerde sürdürülen yaşam her yönüyle bilinir,farklı yönleri film,ses ve fotoğraflarla kanıtlanır

2)Eşyayı Konu Alan Röportajlar: Konu olan eşya her yönüyle bilinir,eşyanın dikkat çekici ve düşündürücü yönleri ele alınır.

3)İnsanı Konu Alan Röportajlar: Belli bir alanda üne kavuşmuş kişilerin dikkat çeken ve düşündüren yönleri belirtilir.

Sunuş Biçimi Bakımından Röportajlar:

1)Amerikan Röportajı: Yazıya en kuvvetli yönüyle girilir. En son söylenmesi gereken kelimeler, en önce söylenir.
Okuyucunun hiç beklenilmeyen bir girişle karşılaşması, ilk paragrafın sürpriz uyandırması, giriş bölümünün adeta
şok bölümü olması bu tip röportajın en önemli özelliğidir.

2)Alman Röportajı: Bu röportajda, yazar konuyu işlerken yazıya kendini katar; konu hep “ben” ekseni etrafında döner
Röportaj Yazılarının Diğer Yazın Türleriyle Karşılaştırılması:

* Haber yazılarında olaylar olduğu gibi aktarılırken röportajda yazarın duygu ve düşünceleri katılır. Dolayısıyla haberin genişletilmiş halidir.
* Röportajla gezi yazısı içiçedir. İkisinde de gözlem önemlidir. Röportajdaki fotoğraf, resim gibi belgeler gezi yazısında yoktur. Gezi yazılarında insan konuşmalarına fazla yer verilmez.
* Röportajlarda anlatılan kişinin konuşmalarına yer verilirken biyografide bu olmayabilir. Genelde röportajlar yaşayan sanatçılarla yapılır. Biyografiler de röportajlar gibi belgelere dayandırılır. Ancak biyografilerde hayatı yazılan kişi hakkında yorum yapılmaz. Röportajlarda ise kişisel yorum vardır.

Önemli Röportaj Yazarlarımız:
Ruşen Eşref Ünaydın
Hikmet Feridun Es
Mete Akyol
Yaşar Kemal
Ömer Sami Coşar