Blogger
Blog'ları, internet erişimi olan herkesin ulaşabileceği kişisel günlükler olarak düşünebiliriz. Eskiden "Weblog" olan Web Günlükleri, "we"si düşerek "blog" adını almıştır. Blog'larda genellikle insanların genel olaylar hakkında düşünceleri, yaşadıkları olaylar yazılır, yani bir tür günlüktür. Fakat sadece düşünceler veya günlük hayatınız olmak zorunda değil. İsterseniz http://hatipogluhaber.blogspot.com gibi haberler aktarabilirsiniz, ister http://technotrend.blogspot.com gibi teknoloji blog'u tutabilirsiniz, veya mtlda.com ve iyiinsan.net gibi yaşadığınız olaylar ve kısa düşüncelerinizi aktarabilirsiniz. (Bilmiyorsanız diye söyleyelim, /. (Slash-Dot) ve Engadget.com gibi sayfalar da birer blog'dur.)
Burada, Blogger kullanarak nasıl basit bir blog açacağınızı anlatacağız. Bu sistemi kullanmak için ne bir alan adına, ne de ayrı bir hosting'e ihtiyacınız var. Aynı Geocities gibi size isim.blogspot.com şeklinde bir adres veriyor. Üstelik özellikleri de azımsanacak gibi değil.
Adım 1:
Blogger.com 'a girin. "Create Your Blog Now" linkine basın.
Adım 2:
Gerekli bilgileri doldurun.
Adım 3:
Burada blog'unuzun başlığını ve adresini belirleyeceksiniz. Eğer hazırda alınmış bir web alanınız varsa -benim gibi- FTP seçeneğini kullanarak kendi alanınızdan da yayın yapabilirsiniz. Bunun için "Advanced Setup"ı seçmeniz gerekiyor. Fakat biz Blogspot'tan bir isim alarak devam edeceğiz.
Adım 4:
Bu aşamada sayfanın stilini seçeceksiniz. Burada tüm stiller gösterilmiyor, herhangi birini seçip devam edin. Daha sonra ayarlarınızdan değiştirebilir veya başka kaynaklardan bulduğunuz stilleri uygulayabilir, hatta CSS bilginiz varsa kendi stillerinizi bile yaratabilirsiniz.
Adım 5:
Ve mutlu son! Blog'unuz yaratıldı; artık mesaj yazmaya başlayabilirsiniz!
Sıra geldi mesaj yazmaya…
Aslında mesaj yazmak çok kolay. Mesaj yazma bölümünde WYSIWYG bir editör var ve kullanmak için hiçbir bilgiye ihtiyaç duymuyor.
Ayrıca HTML düzenleyicisi de var. Biraz HTML bilginiz varsa daha güzel mesajlar hazırlayabiliyorsunuz. (Örneğin, link verdiğinizde yeni bir sayfada açılması için link taglerinin arasına target="_blank" ekleyebilirsiniz.)
Yazdığınız mesajın nasıl görüneceğine bakmak isterseniz "Preview" linkine basmanız yeterli.
Daha sonra yapmamız gereken tek şey "Publish Post" düğmesine basmak. Blog'umuz hazır!
Word Press
Yukarıda önce Blogger'la basit bir blogun nasıl oluşturacağını anlattık. Basit diyorum çünkü Blogger'ın eklentilerle arası çok iyi değil. Temasının tek bir sayfadan oluşması, web programcılarının çoğunun bildiği ve bilinmese bile rahatça kaynak bulunabilecek PHP kodları yerine karışık "Blogger Code"ları kullanması ve benzeri nedenlerden dolayı Blogger üzerinde pek fazla oynama şansınız olmuyor.
Fakat, öte yandan, "Code is Poetry –Kod Şiirdir" sloganına sahip olan WordPress , gerek eklentileri, gerek temaları, gerekse modifiye edilebilirliğiyle mükemmel bir blogging yazılımı.
Normalde WordPress kullanabilmeniz için PHP ve MySQL destekleyen bir hosting hizmetine sahip olmanız lazım. Bedava olan (Geocities gibi) servislerin de çoğu maliyeti açısından bu teknolojileri desteklemiyor. Ne var ki, bazı bilgiler biraz araştırmayla rahatça bulunabiliyor. Lycos Tripod ve worldfreeweb.com bunlardan ikisi. Hem PHP, hem de MySQL destekliyorlar, 50+10MB (WorldFreeWeb 1000MB) alan veriyor. FTP de cabası. Yani WordPress'i kurmamız için gerekli her şeyi sunuyor.
Bunun işlemi Blogger'dan -doğal olarak- biraz daha karışık. O yüzden kolay adımları birkaç cümle ile geçiştirip zor adımlarda resimli açıklamalarlar karşılaşacaksınız.
Malzemeler:
1. wordpress.org'dan indirilmiş WordPress 1.5.2 yazılımı.
2. İnternet bağlantısı; tercihen genişbant.
3. FTP programı (Firefox eklentisi olarak kullanılabilen bir istemci var; update.mozilla.org'dan araştırıbilirsiniz.)
Aşamalar:
1. http://www.tripod.lycos.co.uk/signup/ adresine girip kayıt olun. Yanında * bulunan alanları doldurmanız zorunludur. (Adrese anlamsız bir şeyler yazabilirsiniz, nasıl olsa Türkiye'deki adreslerin geçerliliğini kontrol edemiyorlar.)
2. Vereceğiniz e-posta adresi erişilebilir olsun. Oraya gelen onaylama linkini açmak zorundasınız. Gelen linki açtıktan sonra (aşağıdaki resimde görüldüğü üzere) siteniz için bir "isim" ve bir "FTP şifresi" yaratmak zorundasınız.
3. Bir sonraki aşamada "Lycos Web Hosting" ile "Tripod"un karşılaştırması var. Fakat bizim amacımız para vermeden bu işi halletmek; yani "Start using my Tripod account now" seçeneğine tıklamak. Tıklıyoruz. Ondan sonra gelen onaylama ekranında şifre ve kullanıcı adımızı doldurup "Sign In"e tıklıyoruz.
4. Karşımıza "My Account" sayfası geliyor. Eğer gelmezse sol taraftaki menüden de seçebilirsiniz. Burada en alta inip "PHP4U"ya tıklayın.
5. Altta açıklamalar var. PHP ve MySQL ile ilgili küçük bilgiler veriyor. "Activate PHP4U Now" düğmesine tıklayıp geçiyoruz.
6. Açılan sayfada database bilgileriniz yer alıyor. Bunları not edin, ihtiyacınız olacak!
7. FTP programımızı açın. Bilgileri şu şekilde girin;
FTP Adresi: ftp.members.lycos.co.uk
Kull. Adı: 2. Aşamada yarattığınız site adınız
Şifre: 2. Aşamada yarattığınız FTP Şifresi
8. wordpress.org'dan indirdiğiniz .zip dosyasını açın ve içindekileri upload edin. Öncesinde karşı taraftaki index.html dosyasını silmeyi unutmayın!
9. Dosyalarınızı gönderdikten sonra "members.lycos.co.uk/siteadı" adresine girin. "There doesn't seem to be a wp-config.php file. I need this before we can get started. Need more help? We got it. You can create a wp-config.php file through a web interface , but this doesn't work for all server setups. The safest way is to manually create the file." diye bir hatayla karşılaşacaksınız. "create a wp-config.php file through a web interface" linkine basın.
10. Burada aşağıdaki sayfayı göreceksiniz. Sizden istenenleri 3. resimde bulabilirsiniz.
Database name -> 3. Resimdeki Name
Database username -> 3. Resimdeki Username
Database password -> Boş
Database host -> localhost
Table prefix (if you want to run more than one WordPress in a single database) -> Tercihen "wp_".
11. Eğer aşağıdaki resimdeki sayfaya geldiyseniz, sorun yok demektir; bir sonraki aşamaya geçebilirsiniz. Eğer herhangi bir hata çıkarsa en alttaki linkten forumlara girip sorununuzu yazabilirsiniz.
12. Karşınıza çıkan sayfada gözünüze sokulmak üzere büyük punto'yla yazılmış "First Step >>" linkine tıklayın. Bir sonraki aşamada Weblog Title ve Your E-Mail bölümlerini doldurun. "Continue to Second Step >>" düğmesine basın.
13. Karşınıza "Warning:" ile başlayan bir sürü hata çıkacak. KORKMAYIN! Bunlar, Lycos'un PHP'deki mail özelliğini kapatmasından dolayı alınan hatalar. Kısacası, WordPress'in e-posta ile ilgili hiçbir özelliğini kullanamayacağınız anlamına geliyor. Maalesef "bedava" kelimesi böyle servislerde "fedakarlık" kelimesini de yanında sürüklüyor. Eğer aşağıya doğru inerseniz "Finished!" ibaresini göreceksiniz.
Buradaki şifre rastgele yaratılmış bir şifredir, bunu daha sonra değiştirmeniz tavsiye edilir. Yine de bunu kağıt-kalem kullanarak not alın, çünkü bu şifre maalesef �yukarıdaki hataların belirttiği üzere- size e-posta olarak gönderilemiyor.
members.lycos.co.uk/siteadi/wp-admin adresine girip kullanıcı-adı şifrenizi girdikten sonra yazılarınızı, sayfalarınızı, eklentilerinizi ve temalarınızı yönetebilirsiniz. Ama öncelikle Users bölümüne girip "New Password" bölümünde kendinize yeni bir şifre yaratın.
Temel işlemi tamamladık! Şimdi yazı yazma özelliklerini inceleyelim.
Yazı yazmak oldukça kolay. Yukarıdaki sekmelerden "Write"ı seçiyorsunuz. Size basit bir yazı yazma bölümü sunuyor. Standart HTML kullanabiliyorsunuz; hiçbir sınırlama yok.
"Gelişmiş Düzenleme Modu"nda trackback'leri göndereceğiniz adresleri yazabilir, yazarı değiştirebilir, tarihi düzenleyebilir ve mesajınızın önizlemesini görüntüleyebilirsiniz.
Yazınızı yayınlamak için geriye kalan tek şey "Publish" düğmesine basmak. Yazınız anında yayınlanacaktır.
Not: Firefox'ta kullanırken bazı takılmalarla karşılaştım. Safari'de bunlar olmuyor, IE'de ise olup olmadığını bilmiyorum fakat eğer siz de karşılaşırsanız diye sorun ve çözüm yollarını yazıyorum.
1. Gelişmiş Mod'a geçtiğimde yan yana 5-6 tane frame'de reklamlar açılıyor. - Adres çubuğuna tıklayıp "Enter" tuşuna basın. Gereken sayfaya yönlendirileceksiniz.
2. "Publish"e bastığımda reklamlar çıkıyor, sonra da bembeyaz bir sayfayla karşılaşıyorum. - Direkt anasayfaya girip bakın, yazınızın yayınlandığını göreceksiniz.
Nasıl yazı yazacağımızı ve düzenleyeceğimizi anladığımıza göre, daha gelişmiş özelliklere geçebiliriz.
WordPress'de Temalar
Temalar ile ilgili söylenebilecek çok şey yok… Tek yapmanız gereken onları bulup uygulamak!..
Eğer güzel bir kod düzenleyiciniz varsa (Dreamweaver, Notepad+ veya BBEdit gibi), temalardaki değişik bölümleri Türkçe'ye de çevirebilirsiniz. Ama bunu yaparken PHP kodlarını modifiye edeceğinizden, ekstra dikkatli olun. Hatta temel HTML bilginiz yoksa hiç bulaşmayın bile! Ayrıca Style Master gibi bir CSS düzenleyicisine sahipseniz temanızın renkleri veya davranışları (link hover gibi özellikler) ile de oynayabilirsiniz…
Bunlar genel uyarılar, veya temalarla yapabilecekleriniz. Fakat bunları yapmak için önce güzel bir tema bulmak isteyeceksinizdir. Bunun için değişik kaynaklar var, WordPress'in geliştiricilerinden Alex King'in yaptığı Theme Browser sayesinde birçok temayı anında görüp indirebileceksiniz.
Eklentiler (Plugins):
Eklentiler, WordPress'de iki (aslında üç) şekilde olabilir.
1. Yükle-Çalıştır eklentiler
2. Kod modifikasyonu gerektiren eklentiler
3. Bu ikisinin birleşimi olan eklentiler
1. Yükle-Çalıştır Eklentiler
Bu eklentileri kullanmak oldukça basittir. "wordpress dizininiz/wp-content/plugins" şeklinde dosyaya, eklentinin yönergelerini de okuduktan sonra, birkaç dosyayı ekleyip admin panelinize girmeniz (wordpress dizininiz/wp-admin) ve Plugins bölümünde görünecek olan eklentinin yanındaki "Activate" tuşuna basmanız yeterli. Yedek almaya gerek yoktur, zira bir hasar durumunda Admin panelinin Plugins bölümünde zarar veren eklentinin yanındaki "Deactivate" tuşuna basmak o eklentiyi ve verdiği zararı ortadan kaldıracaktır.
Birkaç örnek;
WordPress Database Backup: WordPress yazılarınız da dahil olmak üzere birçok veriyi veritabanları üzerinde sakladığından, kesinlikle yüklenmesi gereken bir eklenti. Bu eklentiyi etkinleştirdiğiniz "Manage" bölümündeki "Backup" menüsünü kullanarak kolay yoldan yedek alabilirsiniz.
Tiger Style Administration: Admin panelinizin görünümünü Mac OS X Tiger'ın arabirimine benzeten bir eklentidir. Admin panelini hem kolaylaştırıyor, hem de çok şık bir görünüm veriyor.
SpotPress: Yine Tiger Style Administration gibi bir eklenti. Bu her ne kadar hoş bir görünüm verse de, layout'u değiştirmiyor. Yine Mac OS X Tiger'ın özelliklerinden olan Spotlight'tan esinlenilmiş bir görünüm…
2. Hack'ler (Kod modifikasyonu gerektirenler)
Bunları uygulaması, eğer yönergeleri izlerseniz, genelde basittir. Fakat en ufak bir hatada tüm emekleriniz boşa gidebilir, ve siteye baştan başlamak zorunda kalabilirsiniz! O yüzden, daha önce de söylediğim gibi, temel HTML bilginiz yoksa hiç bulaşmayın. Hatta temel HTML bilgisi bile burada yetmeyebilir, çünkü bazen bazen varsayılan kodları da değiştirmeniz gerekiyor veya daha önce başka bir eklenti kurduysanız ikisinin uyum içinde çalışması için bazı bölümlerle oynamak zorunda kalabiliyorsunuz.
Hack'ler aslında aranıp bulunabilecek şeyler değiller. WordPress 1.2'de bu kadar gelişmiş bir eklenti desteği yoktu ve her şey mecburen hack'lerle yapılıyordu. WordPress 1.5'de gelişmiş eklenti desteği sunulmasına rağmen bazı kod yazarları ya imkansızlıktan ya da üşengeçlikten eklentilerini 1. maddedeki gibi yükle-çalıştır olarak değil de bu şekilde sunuyorlar.
Bu şekilde eklentiler kurarken modifikasyon yapacağınız tüm dosyaların yedeklerini alın!
3. Ortaya Karışık
Bunlar genelde arama, anket vb. eklentiler olarak karşımıza çıkıyorlar. Bunlarda Hack'ler gibi kodla uğraşmak gerekse de, işin çoğunu yükle-çalıştır eklenti dosyası hallettiği için hack'ler kadar kurcalama gerektirmiyor. Yine de bir risk var. Hack'ler gibi bunlarda da yönergeler neyi nereye koymanız gerektiğini söyleyecektir. Yönergeleri harfi harfine izleyip gerekli adımları dikkatle uygularsanız bir sorun çıkması ihtimali düşüktür, fakat yine de fazla yedek göz çıkarmaz!
Falbum: Gerçekten ilginç bir eklenti. Flickr'a yüklediğiniz resimlerden bir albüm oluşturuyor. Bu adreste bir örneğini görebilirsiniz.
(Bu eklentiyi kullanmak için normalde bir kod modifikasyonu gerekmiyor fakat varsayılandan başka bir tema kullanıyorsanız bayağı uğraşmak zorunda kalabilirsiniz.)
WordPress 1.5 Poll: Güzel bir Anket eklentisi. Eğer Türkçe'ye çevirmeyecekseniz düzenlenecek çok fazla dosya yok. PS: Bu sitede birçok eklenti var, ama ben anketten başka hiçbirini denemedim.
Vesaire vesaire… Aslında bu konuda da söylenebilecek çok şey yok. Tek yapmanız gereken mümkün olduğunca hack'lerden uzak durmaya çalışmak, çünkü bir web sayfasında en son isteyeceğiniz şey kirli bir koddur.
Sizi eklenti araştırma zahmetinden kurtarmak için birkaç link verebilirim;
Bunlarda büyük ihtimalle ihtiyacınıza yarayacak birçok eklenti bulabilirseniz. Bulamazsanız "Google sizinle olsun!"
KAYNAK:PCLABS