11 Ekim 2008 Cumartesi

Montaj, problem, arıza ve çözümler

Çeşitli forumlarda özellikle PC komponents denilen ürünlerde bazı arkadaşların montaj süreci içinde belirli hatalar yaptığını, sorunlara çözüm ararken hatalı davrandıklarını ve çözüm aşamasında da yine geçikmelere neden olacak yanlış kanıları olduğunu görüyorum. Bu sebeple bu yazı dizisini hazırladım. Katkıda bulunmak isteyenler cevap verebilirler.

Montaj: Desktop bir PC'yi monte etmeden önce mutlaka kitapçıklarını okuyunuz. Hernekadar kanunen Türkçe kitapçıklar satılan ürün ile size verilmek zorunda ise de, verilen bu kitapçıklar birebir tercüme olmadığı için sizi yanıltabilir. Bu sebeple en azından İngilizce kitapçıkta şekil ve diyagramlara bakınız. Asus ürünleri için elimizde Türkçe çok değişik meteryal vardır. Bunları ftp sitemizden download edebilir veya bize başvurarak e-mail yolu ile alabilirsiniz.
Eğer daha önce bir PC monte etmemiş iseniz mutlaka bir teknisyen yardımı alınız. En azından http://www.cizgi.com.tr/makaleler/nasil/pckur/ adresinde bulunan makaleyi baştan sona okuyunuz. Kullandığınız anakart, VGA gibi ürünlerin ithalatçısını ve bunlara ait internet sitelerini öğreniniz. Özellikle yardım almanız gerektiğinde SSS (Sıkça Sorulan Sorular) bölümleri önemli olabilir.

Montaj'da karşılaşılan sorunlar: PC'yi oluştururken eğer seçtiğiniz anakartı, kasayı ve ekran kartını ilk defa kullanıyorsanız mutlaka uzay montajı yaparak sistemi deneyiniz.
user posted image
PSU'nun, anakartın ve üstündeki komponentlerin kasa dışında kurulması işleminde lütfen odanızın tabanının en azından halı olmamasına dikkat ediniz. Kuracağınız sistemin altına antistatik bir yaygı bulabilirseniz çok daha iyi olur. Uzay montajında sadece temel ürünleri kullalınız. Örneğin bir fax modem kartını takmayınız.

Uzay montajında sadece PSU, anakart, VGA kartı, RAM, HDD, Optik ve CPU'yu takınız. Güç kaynağının yetip yetmediğine dikkat ediniz. Bir PC'nin güç ihtiyacı için http://www.tomshardware.com.tr/howto/20030113/psu-04.html adresindeki makaleye bakabilirsiniz. Eğer güç kaynağınız yeterli gelmiyorsa sistem açmayacak veya açtığı halde durağan çalışmayacak (kilitlenmeler, reset sorunları vs.) ve ısı problemleri oluşacaktır. Hiçbir fan'ın üzerine el ile değmeyiniz ancak elinizi çok yakınlaştırdığınız halde bariz bir ısı da hissetmemelisiniz. Özellikle PSU biriminin metaline elinizi değdirebilmelisiniz.

Uzay montajından sonra kasaya montaj yaparken yukarıda ismini verdiğimiz yazımızdaki kasa delikleri, vidalama ve yalıtma noktalarına önem veriniz. Anakart üzerinde bulunan tüm jumper ve swicth settinglere dikkat ediniz. Bunlara kitapçıktan bakınız.

Eğer PC'nin çalışıyor ve durağan bir durumda ise PC'nizin yazılımsal kurulumunu yapın.

1-İşletim sistemi
2-Servis paketi / yamalar
3-Yonga seti sürücüleri
4-DirectX
5-Ekran kartı sürücüleri
6-Diğer donanımların sürücüleri
7-Programlar (ve varsa programların yamaları)

Bunları yüklerken ve yapılandırıken kitapçıklarını okuyarak bilgilenin. Özellikle anakart ve VGA kartı driver ve BIOS'ları hakkında bilgi edinin. İşletim sistemi kurma aşamasında veya herhangi bir problem ile karşılaşıldığında ilk önce bunlar önde olacaktır. Özellikle Prescott ve Athlon64 kullanıyorsanız herhangi bir oyun programına girip sisteminizin oyun programında da durağan çalışıp çalışmadığını kontrol ediniz. Oyun programlarında PC %10-20 daha fazla güç tüketir. Isı kontrol işlemini tekrarlayın.

Sorun: Montaj aşamasında veya daha sonra herhangi bir problem yaşıyorsanız öncelikle sorunu tam olarak tespit etmeniz gerekir. İlk aşamada işletim sistemi veya driver/BIOS sorunu olup olmadığını sorgulayınız. Windows XP'de doğru dürüst çalışan bir PC'de herhangi bir donanımsal problem yoktur. Buna rağmen PC'niz oyunlarda veya özel bir uygulama da çalışmayabilir. Bu durumda Donanım Siteleri forumlarından yardım alabilirsiniz.

Sorun donanımsal görülüyorsa hiçbir şekilde hatalı olduğunu düşündüğünüz komponenti bir başkası ile değiştirmeyiniz. Örneğin boot bile etmeyen bir anakarta başka bir CPU takmak veya başka bir ekran kartı takmak hatalıdır. Özellikle teknik yardım alınız. Teknik yardım aldığınız şirketin (veya kendinizin) çalışan bir sisteminde örneğin arızalı olduğunu düşündüğünüz ekran kartını deneyebilirsiniz. Ancak PSU'dan şüphe ediyorsanız bunu başka bir yerde denemeyin.

Soruna yaklaşırken öncelikle sorunu oluşturabilecek faktörleri azaltmaya çalışın. Gördüğünüz problemin sorunun kaynağı mı, yoksa sonucu mu olup olmadığını sorgulayın. Örneğin kilitlenmeler genellikle sonuçtur. Güç gereksinimi sağlanamadığı için sistem durağan çalışmaz, yoksa gördüğünüz sempton arızalı ürünü göstermez.

Yardım alma ve çözümleme: Herhangi bir donanımsal sorun tespit ettiğinizde özellikle ithalatçıları arayın. Ancak aramadan önce sorununuzun gerçekten tüm evrelerini öğrenip daha sonra arayın ve konuyu bildiğinizi mutlaka gösterin. Internet sitesinden yardım aradığınızı örneğin SSS bölümüne baktığınızı belirtin. Alçak gönüllü olun, ilk anda suçlayıcı olmayın. Uzaktan alınabilecek yardım genellikle sadece belirgin hatalarda faydalıdır. Size yardım edecek kişi sadece temel hataları veya sizin belirttiğiniz problem benzer bir örneğe daha önce rastlamış ise bunları size direk anlatarak yardımcı olabilir. Doğal olarak şunu kabul etmek gerekir ki bir PC 8-9 parçadan oluşur ve hata yapmış olma ihtimaliniz vardır. Ancak tüm kitapçıklarda over-clock ayarları olduğuna göre ve bu ürünler tek tek satıldığınına göre bu PC'yi evinizde toplamanız kabul ediliyor olmalıdır ve kitapçıkta yazan tüm seçenekleri de deneyebilirsiniz. Hiçbir şekilde herhangi bir ithalatçı bunlardan dolayı sizi suçlayamaz.

Garanti ve Servis: Ürününüzde arıza olduğu kanısına varıyorsanız ürünün ithalatçısına geri döndürülmeden önce bu ürünü aldığınız şirkete mutlaka denetiniz. Bugün için arıza servislerine gelen ürünlerin ancak %50'si gerçekten arızalıdır. Sizin deneyemediğiniz uzay montajı ve temel çalışan ürünler ile test etme işlemini malı aldığınız yerdeki teknisyene yaptırabilirsiniz. Aksi taktirde boşu boşuna birkaç gün kaybedebilirsiniz.

OC resmi olarak garanti dışı bir süreçtir ancak birçok ithalatçı sizin doğru yaklaşımınız ile bu tür işlemlerde ürününüzü garanti dışı kılmaz.

İthalatçılar sattığı her ürüne Sanayi Bakanlığı onaylı garanti kartı mutlaka vermek zorundadır, eğer bir şekilde satıcı firmalar tarafından bu size teslim edilmemişse veya zorluk çıkartılıyorsa (her ne kadar bu bir suç olsa da ne yazık ki kontrol edemediğimiz bazı satıcılar bu davranışı kasıtlı olarak yapabiliyorlar) ithlatçıdan aynı seri numaralı ürün için yeni bir garanti kartı almaya çalışın. Garanti kartınız elinizde olduğu sürece aradaki satıcılardan hizmet alamadığınız durumda ithalatçılardan direk servis hizmeti alabilirsiniz. Satın aldığınız ürünün seri numarası ile internet sitelerinden ürünün kimin ithalatı olduğunu bulabilirsiniz.

Çizgi Elektronik Sanayi bakanlığının oluşturduğu Tüketici kanununa göre ürünlerine garanti ve servis hizmetleri sunması dışında bu kurallardan da öte Tüketici lehine uygulamalara sahiptir. Örneğin bakanlığın uygun gördüğü 2 yıl garanti süresi birçok üründe 3 yıldır. Asus ürünleri için garanti süresi içinde; kullanıcı hatalarından dahi kaynaklansa, Çizgi Elektronik eğer ürünü tamir edebiliyorsa kullanıcıdan hiçbir şekilde servis ücret almaz. Garanti süresi sona erse bile Çizgi Elektronik eğer halâ ürünün maddi bir değeri olduğuna inanıyorsa ürününüze servis hizmeti verir. Eğer ürününüzün kaynağı belirli değil ise veya satın aldığınız kaynaklardan garanti ve servis hizmeti alamıyorsanız yine Çizgi Elektronik'e gelebilirsiniz. Tüm servis hizmetleri ücretsizdir.

Çizgi Elektronik olarak Asus ürünleri için kurduğumuz RMA labaratuvarında her türlü ürünü chip seviyesinde (BGA'ler de dahil) test etme, arıza tespit etme ve değiştirme imkânına sahibiz. Türkiye'de ilk olan bu labaratuvar 3 yıldır hizmettedir ve her yıl garanti sürecine dahil olan 350.000 kalem ürüne servis vermektedir. Bugün Türkiye'de satılmış olan ve sahada çalışan Asus ürünü sayısı 2.5 milyonun üzerindedir.


Eğer PC ürünlerini alıp montaj yapıp satıyorsanız Tüketici değilsiniz. Bunun bilincinde olunuz. Tüketici kanunu için: http://www.sanayi.gov.tr/webedit/gozlem.aspx?sayfano=952 adresine bakabilirsiniz. Eğer ciddi hukuksal bir bir sorununuz olduğunuzu düşünüyorsanız kaymakamlıklarda tüketici masaları vardır. Buralara vereceğiniz tek bir dilekçe ile bilirkişi önünde ithalatçı (ve/veya satıcı) ile anlaşabilirsiniz. Herhangi bir masrafı yoktur. Burda verilen kararı mahkemeler büyük bir olasılıkla kabul etmektedir.

KAYNAK